سنگدانه

آزمایش سلامت سنگدانه

سلامت سنگدانه

منظور از سلامت سنگدانه، قابلیت تحمل تغییرات حجمی زیاد سنگدانه‌ها که از شرایط فیزیکی ناشی شده باشد، است. به همین دلیل عدم سلامت سنگدانه‌ها با انبساط حاصل از واکنش‌های شیمیایی بین سنگدانه‌ها و قلیایی‌های موجود در سیمان تفاوت دارد.

عوامل فیزیکی تغییرات حجمی زیاد و یا دائمی سنگدانه‌ها عبارتند از یخ زدن و آب شدن، تغییرات حرارتی در درجه حرارتهای بالای نقطه انجماد آب، و تر و خشک شدن متناوب. وقتی به سنگدانه‌ها ناسالم می‌گویند که تغییرات حجمی القا شده توسط عوامل فوق الذکر سبب گسیختگی بتن گردد. این گسیختگی ممکن است به صورت پوسته شدن موضعی و به اصطلاح قلوه کن شدن تا ترکهای گسترده سطحی و از هم پاشیدن تا عمق قابل ملاحظه باشد.

نمونه قبل و بعد سنگدانه

هدف انجام آزمایش سلامت سنگدانه

هدف این آزمایش همانطور که از نامش پیداست، تعیین روش آزمون سلامت سنگدانه در مقابل عوامل جوی می‌باشد و این استاندارد برای سنگدانه‌های مورد مصرف در بتن و دیگر مصارف کاربرد دارد. این روش با غوطه‌ور کردن متوالی نمونه در محلول اشباع سولفات سدیم و یا منیزیم انجام می‌گیرد.

اصول آزمایش

جهت آزمایش سلامت سنگدانه معمولا از دو نمک سولفات منیزیم و سولفات سدیم استفاده می شود که به دلیل بیشتر بودن حدود درصد کاهش وزن سولفات منیزیم برای دقت بیشتر از آن استفاده می شود.

لوازم آزمایش

  • الک: مطابق با دانه بندی شن یا ماسه
  • ظروف آزمون: لازم است نمونه های در تماس کامل با مواد شناساگر قرار گیرند و به همان شکل پس از غوطه ور ماندن از محلول خارج شوند فلذا می توان از الک شستشو استفاده کرد.
  • ترازو: با دقت اندازه گیری 0.1 گرم
  • اون: با سرعت تبخیر حداقل 25 گرم بر ساعت
  • دماسنج

روش انجام آزمایش

ابتدا با الک مرتبط (الک های شن، الک های ماسه) نمونه را الک کرده و وزن باقی مانده بر روی هر الک را اندازه گیری و ثبت می کنیم.

آزمونه را در محلول شناساگر (12.5 میلی متر روی آزمونه محلول وجود داشته باشد) غوطه ور کرده و برای حداقل 16 ساعت و حداکثر 18 ساعت باقی می ماند. لازم است دمای محلول حداقل 19 و حداکثر 23 درجه سلسیوس باشد.

پس از غوطه وری در مدت زمان گفته شده به آزمانه فرصت زهکشی رطوبت موجود را می دهیم و سپس آن را درون اون با دمای 110 درجه سانتی گراد قرار می دهیم تا تماما خشک شود. در هر چهار ساعت آن را خارج کرده و آن را توزین می کنیم، این عمل تا زمانی ادامه می یابد که اختلاف وزن دو مرتبه ی متوالی کمتر از 0.1 درصد شود.

صبر می کنیم تا آزمانه در دمای محیط سرد شود سپس آن را توزین می کنیم و برای دوره ی بعد غوطه ور می کنیم. طبق استاندارد این سیکل لازم است 5 بار تکرار شود اما در صورتی که هدف قیاس دو آزمانه باشد می توان حداقل 3 مرتبه عملیات را تکرار کرد.

پس از اتمام 5 مرتبه غوطه وری و خشک کردن لازم است آزمانه به طریق چرخش آب (با دمای 40 درجه) شستشو شود تا آزمانه عاری از محلول شناساگر شود و با آب رسوبی ایجاد نکند.

آزمون کمی

پس از شستشو و خشک شدن آزمانه در اون نوبت به الک مجدد آزمانه می رسد که در فیلم زیر طریقه ی استاندارد الک کردن نمایش داده شده است. لازم به ذکر است ذرات باقی مانده در چشمه های الک نیاز به محاسبه ندارند و تنها ذرات باقی مانده بر روی الک اندازه گیری می گردند.

آزمون کیفی

برای سنگدانه های درشت تر از 19 میلی متر علائمی چون شکافته شدن و پوسته پوسته شدن را ممکنه مشاهده کرد اما بطور کلی این روش بیشتر جهت مقایسه استفاده می گردد و گزارشی بطور اصولی نمی توان ارائه کرد.

بیان نتایج آزمایش سلامت سنگدانه

پس از انجام آزمون کمی اختلاف مقدار باقی مانده بر روی هر الک، اطلاعات مورد نیاز را  در اختیار ما قرار می دهد.

مجموع اختلاف ها در هر الک هم میزان کل را در اختیار ما می گذارد که لازم است تمام اعداد ثبت گردد.

نتیجه گیری

مقدار استاندارد کاهشی آزمایش سلامت سنگدانه

منابع

استاندارد ملی ایران 302 و 449

ASTM E323

ASTM C88

بتن شناسی پروفسور نویل

بازگشت به لیست

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

سیزده + 16 =