رطوبت وزنی خاک و سنگ ، روش آزمون استاندارد برای تعیین آزمایشگاهی
این روش آزمون، برای تعیین آزمایشگاهی درصد رطوبت وزنی خاک ، سنگ و مصالح مشابهی که در آن ها کاهش وزن هنگام خشک شدن ، ناشی از افت آب است ، کاربرد دارد. در برخی از رشته ها مانند علوم خاک، لازم است که مقدار آب بر اساس حجم تعیین گردد. تعیین مقدار آب در این موارد، خارج از محدوده ی این آزمون است. در این روش آزمون، خشک شدن مناسب نمونه مستلزم گذشت چندین ساعت است.
روش آزمون ASTM D 4643 ، خشک شدن نمونه آزمون را در یک گرمخانه شرح می دهد که در این صورت ، فرآیند کوتاه تری برای خشک شدن طی می شود. این روش استاندارد مستلزم خشک شدن نمونه در گرمخانه در درجه حرارت های بالا است. استفاده از این روش برای تعیین درصد رطوبت خاک های آلوده به مواد شیمیایی ، مشروط بر رعایت الزمات بهداشتی و ایمنی است. در آزمایش درصد رطوبت بر روی مصالح حاوی آب همراه با مقادیر قابل توجهی از جامدات محلول، وزنی از قسمت جامد حاصل می گردد که پیش از این شامل جامدات محلول بوده است.
خرید ترازوی دیجیتال از فروشگاه اینترنتی آزمان
تعاریف
درصد وزنی رطوبت مصالح
نسبت بیان شده به صورت وزن آب منفذی یا آزاد در توده معینی از مصالح به وزن قسمت جامد مصالح برای تعیین این اوزان، از درجه حرارت استاندارد معادل 110 ± 5 درجه سانتی گراد استفاده می شود.
روش آزمون
نمونه معرف از خاک مرطوب را با توجه به اندازه اسمی ذرات انتخاب نموده و داخل قوطی با مشخصات فنی مخصوص تخلیه می کنیم و ترجیحا با گذاشت درب آن را توزین می کنیم.
خرید قوطی رطوبت (قوطی نمونه برداری از فروشگاه تجهیزات آزمایشگاهی آزمان)
خرید انواع آون آزمایشگاهی از فروشگاه اینترنتی تجهیزات آزمایشگاهی آزمان
دقت و ظرفیت ترازو باید رعایت گردد برای نمونه تا وزن 200 گرم دقت ترازو، 0.01 گرم، برای نمونه با وزن 200 تا 1 کیلوگرم دقت 0.1 گرم و برای نمونه با وزن بیش تر از 1000 گرم دقت 1 گرم کافی است.
- درب قوطی را زیر قوطی مربوطه گذاشته و داخل گرمخانه با دمای 110 ± 5 درجه سانتی گراد می گذاریم و پس از خشک شدن (بین 16 الی 24 ساعت) مجموعه قوطی با درب + نمونه خشک شده را توزین می کنیم.
شایسته است شماره های مشخص بر روی قوطی و درب مربوطه توسط سنبه نشان حک شود و هر چند مدت به منظور کالیبره شدن وزن آن ها کنترل شود.
در تمام آزمایشات مکانیک خاک و مهندسی خاک، جهت گزارش عدد درصد رطوبت، برای کنترل نمودن درصد رطوبت خاک، حداقل دو قوطی رطوبت اخذ گردد و عدد میانگین محاسبه شده به عنوان درصد رطوبت گزارش شود.
محاسبات
درصد رطوبت وزنی با استفاده از رابطه زیر محاسبه می شود.
در این رابطه
W : وزن خاک مرطوب + قوطی دربدار
Ww: مقدار رطوبت
Ws : وزن خاک خشک + قوطی دربدار
نکات فنی مهم
- خاک هایی که حاوی مواد گچی و آهکی هستند برای خشک شدن در گرمخانه می بایست دما بر روی 60-80 درجه سانتیگراد تنظیم گردد.
- به طور کلی در فرآیند خشک شدن نمونه به هر روش، اگر در طول یک ساعت اندازه گیری زمان هر 15 دقیقه نسبت به توزین نمودن اقدام شود، در صورتی که اختلاف توزین دو مرحله متوالی 15 دقیقه ای، برای خاک ریزدانه، کمتر از 0.1 گرم ، برای خاک متوسط دانه کمتر از 0.5 گرم و برای خام درشت دانه کمتر از 5 گرم باشد خاک خشک شده تلقی می شود.
- دمای گرمخانه می بایست به صورت ماهانه کالیبره شده و نمودار کالیبراسیون آن در کنار بدنه نصب گردد. می توان دمای گرمخانه را تا 100 درجه سانتیگراد ، با آب و بیش از آن را با روغن موتور خودرو اندازه گیری و کالیبره نمود.
استاندارد : ASTM D4643 ، لینک استاندارد در سایت ASTM